وکیل پایه یک دادگستری کسی است که در دادگاه های عالی قانون، از طرف دادستان صحبت می کند و یا از موکل خود دفاع میکند. وکیل پایه یک دادگستری کسی است که به افراد مشاوره حقوقی می دهد، اسناد و موارد قانونی را مطرح می کند، و در شرایطی که فردی بخواهد، در دادگاه به نمایندگی از او حضور پیدا می کند.
وکلا از مردم در برابر رسوخ دولتی و خصوصی در حقوق شخصی و اموال دفاع می کنند. دانش وکلا از قانون باعث می شود تا از سوء استفاده های برخی از ندانستن قانون یا سوء استفاده از نقاط ضعف در قانون توسط عده ای دیگر جلوگیری شود. وکلایی که از کانون وکلای دادگستری پروانه اخذ می‌کنند بدواً به صورت ۲ سال کارآموزی دوره ای را طی می‌کنند و می‌توانند زیر نظر وکیل سرپرست نسبت به دفاع از حقوق موکل اقدام کنند و پس از طی 2 سال و همچنین تأیید صلاحیت علمی و گزینش‌های مربوطه موفق به اخذ پروانه وکالت پایه یک شوند. لذا شهروندانی که حق انتخاب وکیل را دارند بدواً باید اطلاع کامل از پایه وکیل داشته باشند و بر حسب موضوع که آیا کارآموز وکالت یا وکیل، پایه دوم یا اول باشد اقدام کنند.
توجه به پایه وکیل در ابتدا می‌تواند یکی از مهم‌ترین عوامل انتخاب وکیل باشد. در بعضی موارد اشخاصی که نیاز به وکیل دارند بدون تشخیص این امر اقدام به انتخاب وکیل می‌کنند و بعد از بروز مشکل متوجه می‌شوند که وکیل انتخابی آن‌ها کارآموز پایه 2 بوده و در صلاحیت دفاع از حقوق وی نمی‌توانسته باشد. بنابراین شهروندان باید با توجه به موضوع و مشکلات خود، برای انتخاب وکیل اصلح دقت نظر کافی را لحاظ کنند.
وکلای پایه 2 فقط حق شرکت در محاکم کیفری که به جرم‌های تعزیری مستوجب حبس کمتراز ۱۰ سال و شلاق و جزای نقدی و اقدامات تامینی منتج می‌شود را دارند، و در محاکم حقوقی نیز چنانچه بازخواسته کمتر از۵۰۰ میلیون ریال باشد و یا خواسته غیر مالی مگر در دعاوی مربوط به اختلافات در اصل نکاح، اصل طلاق، اثبات و نفی نسب باشد.
متن سوگند نامه وکیل هنگام اخذ پروانه پایه یک دادگستری
در این موقع که می خواهم به شغل شریف وکالت نائل شوم، به خداوند قادر متعال قسم یاد می کنم که همیشه قوانین و نظامات را محترم شمرده، و جز عدالت و احقاق حق منظوری نداشته، و بر خلاف شرافت قضاوت و وکالت اقدام و اظهاری ننمایم. و نسبت به اشخاص و مقامات قضائی و اداری و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص، رعایت احترام را نموده، و از اعمال نظریات سیاسی و خصوصی و کینه توزی و انتقام جوئی احتراز نموده و در امور شخصی و کارهایی که از طرف اشخاص انجام می دهم. راستی و درستی را رویه خود قرار داده و مدافع از حق باشم. و شرافت من وثیقه این قسم است که یاد کرده و ذیل قسم نامه را امضاء می نمایم.